Site icon Stotra Nidhi

Ayodhya Kanda Sarga 58 – ಅಯೋಧ್ಯಾಕಾಂಡ ಅಷ್ಟಪಂಚಾಶಃ ಸರ್ಗಃ (೫೮)

 

Read in తెలుగు / ಕನ್ನಡ / தமிழ் / देवनागरी / English (IAST)

|| ರಾಮಸಂದೇಶಾಖ್ಯಾನಮ್ ||

ಪ್ರತ್ಯಾಶ್ವಸ್ತಃ ಯದಾ ರಾಜಾ ಮೋಹಾತ್ ಪ್ರತ್ಯಾಗತಃ ಪುನಃ |
ಅಥಾಽಽಜುಹಾವ ತಂ ಸೂತಂ ರಾಮವೃತ್ತಾಂತಕಾರಣಾತ್ || ೧ ||

ತದಾ ಸೂತೋ ಮಹಾರಾಜಂ ಕೃತಾಂಜಲಿರುಪಸ್ಥಿತಃ|
ರಾಮಮೇವಾನುಶೋಚಂತಂ ದುಃಖಶೋಕಸಮನ್ವಿತಮ್ || ೨ ||

ವೃದ್ಧಂ ಪರಮ ಸಂತಪ್ತಂ ನವಗ್ರಹಮಿವ ದ್ವಿಪಮ್ |
ವಿನಿಃಶ್ವಸಂತಂ ಧ್ಯಾಯಂತಮಸ್ವಸ್ಥಮಿವ ಕುಂಜರಮ್ || ೩ ||

ರಾಜಾ ತು ರಜಸಾ ಧೂತಂ ಧ್ವಸ್ತಾಂಗಂ ಸಮುಪಸ್ಥಿತಮ್ |
ಅಶ್ರುಪೂರ್ಣಮುಖಂ ದೀನಮುವಾಚ ಪರಮಾರ್ತವತ್ || ೪ ||

ಕ್ವ ನು ವತ್ಸ್ಯತಿ ಧರ್ಮಾತ್ಮಾ ವೃಕ್ಷ ಮೂಲಮುಪಾಶ್ರಿತಃ |
ಸೋಽತ್ಯಂತಸುಖಿತಃ ಸೂತ ಕಿಮಶಿಷ್ಯತಿ ರಾಘವಃ || ೫ ||

ದುಃಖಸ್ಯಾನುಚಿತೋ ದುಃಖಂ ಸುಮಂತ್ರ ಶಯನೋಚಿತಃ |
ಭೂಮಿಪಾಲಾತ್ಮಜೋ ಭೂಮೌ ಶೇತೇ ಕಥಮನಾಥವತ್ || ೬ ||

ಯಂ ಯಾಂತಮನುಯಾಂತಿ ಸ್ಮ ಪದಾತಿರಥಕುಂಜರಾಃ |
ಸ ವತ್ಸ್ಯತಿ ಕಥಂ ರಾಮಃ ವಿಜನಂ ವನಮಾಶ್ರಿತಃ || ೭ ||

ವ್ಯಾಲೈಃ ಮೃಗೈಃ ಆಚರಿತಂ ಕೃಷ್ಣಸರ್ಪನಿಷೇವಿತಮ್ |
ಕಥಂ ಕುಮಾರೌ ವೈದೇಹ್ಯಾ ಸಾರ್ಧಂ ವನಮುಪಸ್ಥಿತೌ || ೮ ||

ಸುಕುಮಾರ್ಯಾ ತಪಸ್ವಿನ್ಯಾ ಸುಮಂತ್ರ ಸಹ ಸೀತಯಾ |
ರಾಜಪುತ್ರೌ ಕಥಂ ಪಾದೈಃ ಅವರುಹ್ಯ ರಥಾದ್ಗತೌ || ೯ ||

ಸಿದ್ಧಾರ್ಥಃ ಖಲು ಸೂತ ತ್ವಂ ಯೇನ ದೃಷ್ಟೌ ಮಮಾತ್ಮಜೌ |
ವನಾಂತಂ ಪ್ರವಿಶಂತೌ ತೌ ಅಶ್ವಿನಾವಿವ ಮಂದರಮ್ || ೧೦ ||

ಕಿಮುವಾಚ ವಚೋ ರಾಮಃ ಕಿಮುವಾಚ ಚ ಲಕ್ಷ್ಮಣಃ |
ಸುಮಂತ್ರ ವನಮಾಸಾದ್ಯ ಕಿಮುವಾಚ ಚ ಮೈಥಿಲೀ || ೧೧ ||

ಆಸಿತಂ ಶಯಿತಂ ಭುಕ್ತಂ ಸೂತ ರಾಮಸ್ಯ ಕೀರ್ತಯ |
ಜೀವಿಷ್ಯಾಮ್ಯಹಮೇತೇನ ಯಯಾತಿರಿವ ಸಾಧುಷು || ೧೨ ||

ಇತಿ ಸೂತೋ ನರೇಂದ್ರೇಣ ಚೋದಿತಃ ಸಜ್ಜಮಾನಯಾ |
ಉವಾಚ ವಾಚಾ ರಾಜಾನಂ ಸಬಾಷ್ಪಪರಿರಬ್ಧಯಾ || ೧೩ ||

ಅಬ್ರವೀನ್ಮಾಂ ಮಹಾರಾಜ ಧರ್ಮಮೇವಾನುಪಾಲಯನ್ |
ಅಂಜಲಿಂ ರಾಘವಃ ಕೃತ್ವಾ ಶಿರಸಾಽಭಿಪ್ರಣಮ್ಯ ಚ || ೧೪ ||

ಸೂತ ಮದ್ವಚನಾತ್ತಸ್ಯ ತಾತಸ್ಯ ವಿದಿತಾತ್ಮನಃ |
ಶಿರಸಾ ವಂದನೀಯಸ್ಯ ವಂದ್ಯೌ ಪಾದೌ ಮಹಾತ್ಮನಃ || ೧೫ ||

ಸರ್ವಮಂತಃ ಪುರಂ ವಾಚ್ಯಂ ಸೂತ ಮದ್ವಚನಾತ್ತ್ವಯಾ |
ಆರೋಗ್ಯಮವಿಶೇಷೇಣ ಯಥಾಽರ್ಹಂ ಚಾಭಿವಾದನಮ್ || ೧೬ ||

ಮಾತಾ ಚ ಮಮ ಕೌಸಲ್ಯಾ ಕುಶಲಂ ಚಾಭಿವಾದನಮ್ |
ಅಪ್ರಮಾದಂ ಚ ವಕ್ತವ್ಯಾ ಬ್ರೂಯಾಶ್ಚೈನಾಮಿದಂ ವಚಃ || ೧೭ ||

ಧರ್ಮನಿತ್ಯಾ ಯಥಾಕಾಲಮಗ್ನ್ಯಗಾರಪರಾ ಭವ |
ದೇವಿ ದೇವಸ್ಯ ಪಾದೌ ಚ ದೇವವತ್ ಪರಿಪಾಲಯ || ೧೮ ||

ಅಭಿಮಾನಂ ಚ ಮಾನಂ ಚ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ವರ್ತಸ್ವ ಮಾತೃಷು |
ಅನುರಾಜಾನಮಾರ್ಯಾಂ ಚ ಕೈಕೇಯೀಮಂಬ ಕಾರಯ || ೧೯ ||

ಕುಮಾರೇ ಭರತೇ ವೃತ್ತಿರ್ವರ್ತಿತವ್ಯಾ ಚ ರಾಜವತ್ |
ಅರ್ಥಜ್ಯೇಷ್ಠಾ ಹಿ ರಾಜಾನೋ ರಾಜಧರ್ಮಮನುಸ್ಮರ || ೨೦ ||

ಭರತಃ ಕುಶಲಂ ವಾಚ್ಯಃ ವಾಚ್ಯೋ ಮದ್ವಚನೇನ ಚ |
ಸರ್ವಾಸ್ವೈವ ಯಥಾನ್ಯಾಯಂ ವೃತ್ತಿಂ ವರ್ತಸ್ವ ಮಾತೃಷು || ೨೧ ||

ವಕ್ತವ್ಯಶ್ಚ ಮಹಾಬಾಹುರಿಕ್ಷ್ವಾಕು ಕುಲನಂದನಃ |
ಪಿತರಂ ಯೌವರಾಜ್ಯಸ್ಥೋ ರಾಜ್ಯಸ್ಥಮನುಪಾಲಯ || ೨೨ ||

ಅತಿಕ್ರಾಂತವಯಾ ರಾಜಾ ಮಾಸ್ಮೈನಂ ವ್ಯವರೋರುಧಃ |
ಕುಮಾರರಾಜ್ಯೇ ಜೀವತ್ವಂ ತಸ್ಯೈವಾಜ್ಞಾಪ್ರವರ್ತನಾತ್ || ೨೩ ||

ಅಬ್ರವೀಚ್ಚಾಪಿ ಮಾಂ ಭೂಯೋ ಭೃಶಮಶ್ರೂಣಿ ವರ್ತಯನ್ |
ಮಾತೇವ ಮಮ ಮಾತಾ ತೇ ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಾ ಪುತ್ರಗರ್ಧಿನೀ || ೨೪ ||

ಇತ್ಯೇವಂ ಮಾಂ ಮಹಾರಾಜ ಬೃವನ್ನೇವ ಮಹಾಯಶಾಃ |
ರಾಮಃ ರಾಜೀವ ತಾಮ್ರಾಕ್ಷೋ ಭೃಶಮಶ್ರೂಣ್ಯವರ್ತಯತ್ || ೨೫ ||

ಲಕ್ಷ್ಮಣಸ್ತು ಸುಸಂಕ್ರುದ್ಧೋ ನಿಶ್ಶ್ವಸನ್ ವಾಕ್ಯಮಬ್ರವೀತ್ |
ಕೇನಾಯಮಪರಾಧೇನ ರಾಜಪುತ್ರಃ ವಿವಾಸಿತಃ || ೨೬ ||

ರಾಜ್ಞಾ ತು ಖಲು ಕೈಕೇಯ್ಯಾ ಲಘುತ್ವಾಶ್ರಿತ್ಯ ಶಾಸನಮ್ |
ಕೃತಂ ಕಾರ್ಯಮಕಾರ್ಯಂ ವಾ ವಯಂ ಯೇನಾಭಿಪೀಡಿತಾಃ || ೨೭ ||

ಯದಿ ಪ್ರವ್ರಾಜಿತಃ ರಾಮಃ ಲೋಭಕಾರಣಕಾರಿತಮ್ |
ವರದಾನನಿಮಿತ್ತಂ ವಾ ಸರ್ವಥಾ ದುಷ್ಕೃತಂ ಕೃತಮ್ || ೨೮ ||

ಇದಂ ತಾವದ್ಯಥಾಕಾಮಮೀಶ್ವರಸ್ಯ ಕೃತೇ ಕೃತಮ್ |
ರಾಮಸ್ಯ ತು ಪರಿತ್ಯಾಗೇ ನ ಹೇತುಮುಪಲಕ್ಷಯೇ || ೨೯ ||

ಅಸಮೀಕ್ಷ್ಯ ಸಮಾರಬ್ಧಂ ವಿರುದ್ಧಂ ಬುದ್ಧಿ ಲಾಘವಾತ್ |
ಜನಯಿಷ್ಯತಿ ಸಂಕ್ರೋಶಂ ರಾಘವಸ್ಯ ವಿವಾಸನಮ್ || ೩೦ ||

ಅಹಂ ತಾವನ್ ಮಹಾರಾಜೇ ಪಿತೃತ್ವಂ ನೋಪಲಕ್ಷಯೇ |
ಭ್ರಾತಾ ಭರ್ತಾ ಚ ಬಂಧುಶ್ಚ ಪಿತಾ ಚ ಮಮ ರಾಘವಃ || ೩೧ ||

ಸರ್ವಲೋಕಪ್ರಿಯಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ಸರ್ವಲೋಕಹಿತೇ ರತಮ್ |
ಸರ್ವಲೋಕೋಽನುರಜ್ಯೇತ ಕಥಂ ತ್ವಾಽನೇನ ಕರ್ಮಣಾ || ೩೨ ||

ಸರ್ವಪ್ರಜಾಭಿರಾಮಂ ಹಿ ರಾಮಂ ಪ್ರವ್ರಾಜ್ಯ ಧಾರ್ಮಿಕಮ್ |
ಸರ್ವಲೋಕಂ ವಿರುಧ್ಯೇಮಂ ಕಥಂ ರಾಜಾ ಭವಿಷ್ಯಸಿ || ೩೩ ||

ಜಾನಕೀ ತು ಮಹಾರಾಜ ನಿಃಶ್ವಸಂತೀ ಮನಸ್ವಿನೀ |
ಭೂತೋಪಹತಚಿತ್ತೇವ ವಿಷ್ಠಿತಾ ವಿಸ್ಮಿತಾ ಸ್ಥಿತಾ || ೩೪ ||

ಅದೃಷ್ಟ ಪೂರ್ವ ವ್ಯಸನಾ ರಾಜ ಪುತ್ರೀ ಯಶಸ್ವಿನೀ |
ತೇನ ದುಃಖೇನ ರುದತೀ ನೈವ ಮಾಂ ಕಿಂಚಿದಬ್ರವೀತ್ || ೩೫ ||

ಉದ್ವೀಕ್ಷಮಾಣಾ ಭರ್ತಾರಂ ಮುಖೇನ ಪರಿಶುಷ್ಯತಾ |
ಮುಮೋಚ ಸಹಸಾ ಬಾಷ್ಪಂ ಮಾಂ ಪ್ರಯಾಂತಮುದೀಕ್ಷ್ಯ ಸಾ || ೩೬ ||

ತಥೈವ ರಾಮೋಽಶ್ರು ಮುಖಃ ಕೃತಾಂಜಲಿಃ
ಸ್ಥಿತೋಽಭವಲ್ಲಕ್ಷ್ಮಣಬಾಹು ಪಾಲಿತಃ |
ತಥೈವ ಸೀತಾ ರುದತೀ ತಪಸ್ವಿನೀ
ನಿರೀಕ್ಷತೇ ರಾಜರಥಂ ತಥೈವ ಮಾಮ್ || ೩೭ ||

ಇತ್ಯಾರ್ಷೇ ಶ್ರೀಮದ್ರಾಮಾಯಣೇ ವಾಲ್ಮೀಕೀಯೇ ಆದಿಕಾವ್ಯೇ ಅಯೋಧ್ಯಾಕಾಂಡೇ ಅಷ್ಟಪಂಚಾಶಃ ಸರ್ಗಃ || ೫೮ ||

ಅಯೋಧ್ಯಾಕಾಂಡ ಏಕೋನಷಷ್ಠಿತಮಃ ಸರ್ಗಃ (೫೯) >>


ಸಂಪೂರ್ಣ ವಾಲ್ಮೀಕಿ ರಾಮಾಯಣೇ ಅಯೋಧ್ಯಕಾಂಡ ನೋಡಿ.


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments