Sundarakanda Sarga (Chapter) 51 – సుందరకాండ ఏకపంచాశః సర్గః (౫౧)


|| హనూమదుపదేశః ||

తం సమీక్ష్య మహాసత్త్వం సత్త్వవాన్హరిసత్తమః |
వాక్యమర్థవదవ్యగ్రస్తమువాచ దశాననమ్ || ౧ ||

అహం సుగ్రీవసందేశాదిహ ప్రాప్తస్తవాలయమ్ |
రాక్షసేంద్ర హరీశస్త్వాం భ్రాతా కుశలమబ్రవీత్ || ౨ ||

భ్రాతుః శృణు సమాదేశం సుగ్రీవస్య మహాత్మనః |
ధర్మార్థోపహితం వాక్యమిహ చాముత్ర చ క్షమమ్ || ౩ ||

రాజా దశరథో నామ రథకుంజరవాజిమాన్ |
పితేవ బంధుర్లోకస్య సురేశ్వరసమద్యుతిః || ౪ ||

జ్యేష్ఠస్తస్య మహాబాహుః పుత్రః ప్రియకరః ప్రభుః |
పితుర్నిదేశాన్నిష్క్రాంతః ప్రవిష్టో దండకావనమ్ || ౫ ||

లక్ష్మణేన సహ భ్రాత్రా సీతయా చాపి భార్యయా |
రామో నామ మహాతేజా ధర్మ్యం పంథానమాశ్రితః || ౬ ||

తస్య భార్యా వనే నష్టా సీతా పతిమనువ్రతా |
వైదేహస్య సుతా రాజ్ఞో జనకస్య మహాత్మనః || ౭ ||

స మార్గమాణస్తాం దేవీం రాజపుత్రః సహానుజః |
ఋశ్యమూకమనుప్రాప్తః సుగ్రీవేణ సమాగతః || ౮ ||

తస్య తేన ప్రతిజ్ఞాతం సీతాయాః పరిమార్గణమ్ |
సుగ్రీవస్యాపి రామేణ హరిరాజ్యం నివేదితమ్ || ౯ ||

తతస్తేన మృధే హత్వా రాజపుత్రేణ వాలినమ్ |
సుగ్రీవః స్థాపితో రాజ్యే హర్యృక్షాణాం గణేశ్వరః || ౧౦ ||

త్వయా విజ్ఞాతపూర్వశ్చ వాలీ వానరపుంగవః |
రామేణ నిహతః సంఖ్యే శరేణైకేన వానరః || ౧౧ ||

స సీతామార్గణే వ్యగ్రః సుగ్రీవః సత్యసంగరః |
హరీన్సంప్రేషయామాస దిశః సర్వా హరీశ్వరః || ౧౨ ||

తాం హరీణాం సహస్రాణి శతాని నియుతాని చ |
దిక్షు సర్వాసు మార్గంతే హ్యధశ్చోపరి చాంబరే || ౧౩ ||

వైనతేయసమాః కేచిత్కేచిత్తత్రానిలోపమాః |
అసంగగతయః శీఘ్రా హరివీరా మహాబలాః || ౧౪ ||

అహం తు హనుమాన్నామ మారుతస్యౌరసః సుతః |
సీతాయాస్తు కృతే తూర్ణం శతయోజనమాయతమ్ || ౧౫ ||

సముద్రం లంఘయిత్వైవ తాం దిదృక్షురిహాగతః |
భ్రమతా చ మయా దృష్టా గృహే తే జనకాత్మజా || ౧౬ ||

తద్భవాన్దృష్టధర్మార్థస్తపః కృతపరిగ్రహః |
పరదారాన్మహాప్రాజ్ఞ నోపరోద్ధుం త్వమర్హసి || ౧౭ ||

న హి ధర్మవిరుద్ధేషు బహ్వపాయేషు కర్మసు |
మూలఘాతిషు సజ్జంతే బుద్ధిమంతో భవద్విధాః || ౧౮ ||

కశ్చ లక్ష్మణముక్తానాం రామకోపానువర్తినామ్ |
శరాణామగ్రతః స్థాతుం శక్తో దేవాసురేష్వపి || ౧౯ ||

న చాపి త్రిషు లోకేషు రాజన్విద్యేత కశ్చన |
రాఘవస్య వ్యలీకం యః కృత్వా సుఖమవాప్నుయాత్ || ౨౦ ||

తత్త్రికాలహితం వాక్యం ధర్మ్యమర్థానుబంధి చ |
మన్యస్వ నరదేవాయ జానకీ ప్రతిదీయతామ్ || ౨౧ ||

దృష్టా హీయం మయా దేవీ లబ్ధం యదిహ దుర్లభమ్ |
ఉత్తరం కర్మ యచ్ఛేషం నిమిత్తం తత్ర రాఘవః || ౨౨ ||

లక్షితేయం మయా సీతా తథా శోకపరాయణా |
గృహ్య యాం నాభిజానాసి పంచాస్యామివ పన్నగీమ్ || ౨౩ ||

నేయం జరయితుం శక్యా సాసురైరమరైరపి |
విషసంసృష్టమత్యర్థం భుక్తమన్నమివౌజసా || ౨౪ ||

తపఃసంతాపలబ్ధస్తే యోఽయం ధర్మపరిగ్రహః |
న స నాశయితుం న్యాయ్య ఆత్మప్రాణపరిగ్రహః || ౨౫ ||

అవధ్యతాం తపోభిర్యాం భవాన్సమనుపశ్యతి |
ఆత్మనః సాసురైర్దేవైర్హేతుస్తత్రాప్యయం మహాన్ || ౨౬ ||

సుగ్రీవో న హి దేవోఽయం నాసురో న చ రాక్షసః |
న దానవో న గంధర్వో న యక్షో న చ పన్నగః || ౨౭ ||

తస్మాత్ప్రాణపరిత్రాణం కథం రాజన్కరిష్యసి |
న తు ధర్మోపసంహారమధర్మఫలసంహితమ్ || ౨౮ ||

తదేవ ఫలమన్వేతి ధర్మశ్చాధర్మనాశనః |
ప్రాప్తం ధర్మఫలం తావద్భవతా నాత్ర సంశయః || ౨౯ ||

ఫలమస్యాప్యధర్మస్య క్షిప్రమేవ ప్రపత్స్యసే |
జనస్థానవధం బుద్ధ్వా బుద్ధ్వా వాలివధం తథా || ౩౦ ||

రామసుగ్రీవసఖ్యం చ బుధ్యస్వ హితమాత్మనః |
కామం ఖల్వహమప్యేకః సవాజిరథకుంజరామ్ || ౩౧ ||

లంకాం నాశయితుం శక్తస్తస్యైష తు న నిశ్చయః |
రామేణ హి ప్రతిజ్ఞాతం హర్యృక్షగణసన్నిధౌ || ౩౨ ||

ఉత్సాదనమమిత్రాణాం సీతా యైస్తు ప్రధర్షితా |
అపకుర్వన్హి రామస్య సాక్షాదపి పురందరః || ౩౩ ||

న సుఖం ప్రాప్నుయాదన్యః కిం పునస్త్వద్విధో జనః |
యాం సీతేత్యభిజానాసి యేయం తిష్ఠతి తే వశే || ౩౪ ||

కాలరాత్రీతి తాం విద్ధి సర్వలంకావినాశినీమ్ |
తదలం కాలపాశేన సీతావిగ్రహరూపిణా || ౩౫ ||

స్వయం స్కంధావసక్తేన క్షమమాత్మని చింత్యతామ్ |
సీతాయాస్తేజసా దగ్ధాం రామకోపప్రపీడితామ్ || ౩౬ ||

దహ్యమానామిమాం పశ్య పురీం సాట్టప్రతోలికామ్ |
స్వాని మిత్రాణి మంత్రీంశ్చ జ్ఞాతీన్భ్రాతౄన్సుతాన్హితాన్ || ౩౭ ||

భోగాన్దారాంశ్చ లంకాం చ మా వినాశముపానయ |
సత్యం రాక్షసరాజేంద్ర శృణుష్వ వచనం మమ || ౩౮ ||

రామదాసస్య దూతస్య వానరస్య విశేషతః |
సర్వాఁల్లోకాన్సుసంహృత్య సభూతాన్సచరాచరాన్ || ౩౯ ||

పునరేవ తథా స్రష్టుం శక్తో రామో మహాయశాః |
దేవాసురనరేంద్రేషు యక్షరక్షోగణేషు చ || ౪౦ ||

విద్యాధరేషు సర్వేషు గంధర్వేషూరగేషు చ |
సిద్ధేషు కిన్నరేంద్రేషు పతత్రిషు చ సర్వతః || ౪౧ ||

సర్వభూతేషు సర్వత్ర సర్వకాలేషు నాస్తి సః |
యో రామం ప్రతియుధ్యేత విష్ణుతుల్యపరాక్రమమ్ || ౪౨ ||

సర్వలోకేశ్వరస్యైవం కృత్వా విప్రియమీదృశమ్ |
రామస్య రాజసింహస్య దుర్లభం తవ జీవితమ్ || ౪౩ ||

దేవాశ్చ దైత్యాశ్చ నిశాచరేంద్ర-
-గంధర్వవిద్యాధరనాగయక్షాః |
రామస్య లోకత్రయనాయకస్య
స్థాతుం న శక్తాః సమరేషు సర్వే || ౪౪ ||

బ్రహ్మా స్వయంభూశ్చతురాననో వా
రుద్రస్త్రినేత్రస్త్రిపురాంతకో వా |
ఇంద్రో మహేంద్రః సురనాయకో వా
త్రాతుం న శక్తా యుధి రామవధ్యమ్ || ౪౫ ||

స సౌష్ఠవోపేతమదీనవాదినః
కపేర్నిశమ్యాప్రతిమోఽప్రియం వచః |
దశాననః కోపవివృత్తలోచనః
సమాదిశత్తస్య వధం మహాకపేః || ౪౬ ||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే వాల్మీకీయే ఆదికావ్యే సుందరకాండే ఏకపంచాశః సర్గః || ౫౧ ||

సుందరకాండ – ద్విపంచాశః సర్గః (౫౨) >>


సంపూర్ణ  వాల్మీకి సుందరకాండ చూడండి.


గమనిక: ఉగాది నుండి మొదలయ్యే వసంత నవరాత్రుల కోసం "శ్రీ లలితా స్తోత్రనిధి" పారాయణ గ్రంథము అందుబాటులో ఉంది.

Did you see any mistake/variation in the content above? Click here to report mistakes and corrections in Stotranidhi content.

Facebook Comments

స్పందించండి

error: Not allowed